Praca wykonywana w nadgodzinach może być rozliczana w ramach wypłaty dodatkowego wynagrodzenia. W określonych momentach jednak podlega opodatkowaniu, co wpływa na ostateczną kwotę netto otrzymywaną przez pracownika. Niemieckie prawo przewiduje jednak pewne ulgi, które pozwalają na otrzymanie większej kwoty do ręki. Kiedy dochodzi do takiej sytuacji?

Opodatkowanie pieniędzy za nadgodziny w Niemczech

Wynagrodzenie za przepracowane nadgodziny w Niemczech wlicza się do całkowitego dochodu rocznego, co powoduje zwiększenie podstawy opodatkowania. Nadgodziny podlegają takim samym zasadom podatkowym jak standardowa pensja, co może skutkować przekroczeniem kolejnego progu podatkowego i wiązać się z wyższymi zobowiązaniami wobec fiskusa.

Jeśli w ramach umowy o pracę lub układu zbiorowego przewidziane są premie za nadgodziny, ich wartość również zostaje doliczona do rocznego dochodu. Chociaż tego typu dodatki stanowią element wynagrodzenia i finalnie podlegają opodatkowaniu, istnieje możliwość skorzystania z wyjątków, które pozwalają na zmniejszenie obciążenia podatkowego.

Mniejszy podatek od dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny

Nadgodziny przepracowane w Niemczech, zwłaszcza w określonych godzinach i dniach, takich jak święta, weekendy czy noce, mogą być objęte preferencyjnymi stawkami podatkowymi przewidzianymi w § 3b ustawy o podatku dochodowym. Tego typu ulgi pozwalają na częsciowe zwolnienie z opodatkowania dodatkowych pieniędzy otrzymywanych za pracę w nadgodzinach.

Przykładowe zwolnienia podatkowe:

• Nadgodziny w porze nocnej (20:00–6:00) – zwolnienie podatkowe obejmuje 25% podstawowego wynagrodzenia.

• Nadgodziny w pełnym wymiarze nocy (00:00–00:00) – zwolnienie wzrasta do 40%.

• Nadgodziny w niedzielę (00:00–00:00) – zwolnieniu podlega 50% podstawowego wynagrodzenia.

• Praca w święta państwowe (od północy do północy, w tym 31 grudnia oraz od godziny 14:00 tego dnia) – ulga sięga 125%.

• Dni szczególne, takie jak 1 maja, Wigilia od godziny 14:00, Boże Narodzenie (25 i 26 grudnia) – zwolnieniu podlega 150% wynagrodzenia.

Przykład zastosowania ulg podatkowych

Pracownik zarabiający 3000 euro brutto miesięcznie, który przepracował 30 nadgodzin, przy pełnym opodatkowaniu otrzymuje 2408,45 euro netto. W tej sytuacji podatek dochodowy wynosi 466,91 euro, a składki na ubezpieczenie społeczne 766,64 euro.

Przy zastosowaniu zwolnienia podatkowego w wysokości 642,86 euro odpowiadającego dodatkom za nadgodziny, podatek dochodowy naliczany byłby tylko od wynagrodzenia podstawowego, czyli od 3000 euro. W efekcie kwota podatku spadłaby do 317,08 euro, co pozwoliłoby na zwiększenie wynagrodzenia netto do 2559,14 euro. Oznacza to dodatkowy dochód w wysokości 150,69 euro, osiągnięty dzięki zastosowanym ulgom.

Wygaśnięcie prawa do otrzymania pieniędzy za nadgodziny

Prawo do wynagrodzenia za przepracowane nadgodziny w Niemczech przestaje obowiązywać po upływie trzech lat, jeśli inne warunki nie zostały ustalone w umowie o pracę lub układzie zbiorowym. W przypadku braku zapisów dotyczących okresu wykluczenia lub gdy okres ten jest zbyt krótki, zastosowanie znajduje ustawowy termin przedawnienia wynoszący trzy lata. Odliczanie tego czasu rozpoczyna się od końca roku kalendarzowego, w którym wykonano nadgodziny.

Przy zakończeniu stosunku pracy zaleca się szczególną rozwagę podczas podpisywania dokumentów, takich jak pokwitowanie odszkodowawcze. Dokument ten potwierdza uregulowanie wszelkich roszczeń wynikających z zatrudnienia, w tym tych związanych z nadgodzinami. Nieprzemyślane zaakceptowanie takiego zapisu bez uprzedniej analizy może skutkować utratą prawa do zaległego wynagrodzenia za dodatkowe godziny pracy.

Ciekawostka

W Niemczech nadgodziny bywają wykorzystywane jako narzędzie do zarządzania czasem pracy w dłuższym okresie. Przykładowo, zamiast wypłaty dodatkowego wynagrodzenia, pracownicy mogą uzyskać tzw. Zeitguthaben, czyli bank godzin. W praktyce oznacza to możliwość odbioru przepracowanych nadgodzin w formie dodatkowych dni wolnych. Ten model cieszy się popularnością zwłaszcza wśród młodszych pracowników, którzy priorytetyzują równowagę między pracą a życiem prywatnym.